top of page
Zoeken

Ivan Van de Cloot over excellentie in het onderwijs

Foto van schrijver: Ivan Van de ClootIvan Van de Cloot

Ivan Van de Cloot zette in 2010 de aanval in op het hervormingsplan van de zogenaamde brede eerste graad voor het Vlaams secundair onderwijs. Volgens Van de Cloot is niet alleen de remedie verkeerd, het zit al scheef bij de diagnose. ‘Smet wil iets doen aan de kloof tussen sterke en zwakke leerlingen. Waarom? Omdat de zwakke leerlingen in Vlaanderen slecht onderwijs krijgen? Dat blijkt niet uit onderzoek. Of viseert hij de kloof op zich? In dat laatste geval is je doel de kloof dichten. Dat is een ideologisch uitgangspunt: alle kinderen zo veel mogelijk gelijk laten presteren. Wat volstrekt belachelijk is. Want kinderen zijn nu eenmaal niet gelijk. Het doel moet zijn om elk kind volgens zijn capaciteiten het beste onderwijs te geven. Maar er mogen - er moeten zelfs - verschillen zijn. Uit internationale studies blijkt dat een goed onderwijssysteem meer verschillen kent dan een slecht. Omdat je de sterke ook toelaat zo ver mogelijk boven zichzelf uit te stijgen.’ ‘Als je vaststelt dat er problemen zijn met de (sociaal) zwakkere leerlingen,’ vervolgt hij, ‘dan moet je die goed in kaart brengen. Wat blijkt: het probleem zit vooral bij allochtone kinderen, vanwege de taalachterstand. Daar moet je op werken. En dat doe je niet door het secundair te hervormen. Dat is een probleem van het lager en het kleuteronderwijs.’" Niet elk kind is gelijk. Maar ze zullen wel hetzelfde programma moeten volgen. Om te vermijden dat je de lat lager legt voor iedereen, willen de hervormers inzetten op differentiëring. Sterke kinderen moeten worden uitgedaagd met modules die ‘verdiepen’, terwijl bij zwakke leerlingen zal worden ingezet op ‘remediëring’ om hen te helpen bijbenen. De katholieke koepel heeft hier een eigen voorstel: binnen die algemene eerste graad werken met ‘beheersingsniveaus’ die tegemoetkomen aan de verschillende noden en capaciteiten. In beide scenario’s, zeggen de tegenstanders, heb je een probleem. Vande Cloot: ‘Differentiëren in een heterogene groep wordt een ramp. Zelfs nu, in relatief homogene klassen, lukt het al niet, blijkt uit inspectieverslagen. Voor leerkrachten is dat heel belastend. Voor leerlingen stigmatiserend en frustrerend. Het tweede scenario is dan weer helemaal te gek. De katholieke koepel wil wel hervormen, maar dan toch weer niet helemaal. Met die beheersingsniveaus verandert in de praktijk weinig. Met andere woorden: we gaan ontzettend veel energie en geld steken in een onderwijshervorming die uiteindelijk vooral een cosmetische operatie is. Terwijl je dat geld beter zou besteden aan een echte oplossing voor de problemen die er zijn. Taalachterstand wegwerken. En het technisch onderwijs opwaarderen, eerst en vooral ook in de beeldvorming.’ Mag er nog elitarisme zijn? Het is een provocerende vraag. Als het gaat over intellectueel elitarisme, dan wel, vindt Vande Cloot. ‘Dan móét onderwijs zelfs elitair zijn. In die zin dat je telkens probeert het beste uit kinderen te halen, ongeacht hun afkomst.’

Niet elk kind is gelijk. Maar ze zullen wel hetzelfde programma moeten volgen. Om te vermijden dat je de lat lager legt voor iedereen, willen de hervormers inzetten op differentiëring. Sterke kinderen moeten worden uitgedaagd met modules die ‘verdiepen’, terwijl bij zwakke leerlingen zal worden ingezet op ‘remediëring’ om hen te helpen bijbenen. De katholieke koepel heeft hier een eigen voorstel: binnen die algemene eerste graad werken met ‘beheersingsniveaus’ die tegemoetkomen aan de verschillende noden en capaciteiten. In beide scenario’s, zeggen de tegenstanders, heb je een probleem. Vande Cloot: ‘Differentiëren in een heterogene groep wordt een ramp. Zelfs nu, in relatief homogene klassen, lukt het al niet, blijkt uit inspectieverslagen. Voor leerkrachten is dat heel belastend. Voor leerlingen stigmatiserend en frustrerend. Het tweede scenario is dan weer helemaal te gek. De katholieke koepel wil wel hervormen, maar dan toch weer niet helemaal. Met die beheersingsniveaus verandert in de praktijk weinig. Met andere woorden: we gaan ontzettend veel energie en geld steken in een onderwijshervorming die uiteindelijk vooral een cosmetische operatie is. Terwijl je dat geld beter zou besteden aan een echte oplossing voor de problemen die er zijn. Taalachterstand wegwerken. En het technisch onderwijs opwaarderen, eerst en vooral ook in de beeldvorming.’

Mag er nog elitarisme zijn? Het is een provocerende vraag. Als het gaat over intellectueel elitarisme, dan wel, vindt Vande Cloot. ‘Dan móét onderwijs zelfs elitair zijn. In die zin dat je telkens probeert het beste uit kinderen te halen, ongeacht hun afkomst.’

1 opmerking

1 Comment


Rudi Dierick
Rudi Dierick
Oct 03, 2023

Nagel op de kop. Maar misschien hoeden we ons voor teveel in verspreidde slagorde ijveren voor een veel beter onderwijs;

Like
bottom of page